Wat is koosjere wijn?
Koosjere wijn is wijn die voldoet aan de strikte regels die de Joodse godsdienst oplegt voor voeding en drank. Het volstaat dus niet dat hij uit Israël komt. Een bordeaux kan ook koosjer zijn. Zo zijn er Bordelese wijnkastelen die een deel van hun productie anders behandelen en opvoeden zodat de wijnen door gelovige Joden gedronken kunnen worden. Dat zijn ook klanten met geld, namelijk.
Wat moet er dan precies gebeuren? De bekendste voorwaarde is dat de wijn in geen enkele fase van het productieproces aangeraakt mag worden door ongelovigen (wat ook voor voeding geldt). Ongelovige wijnmakers geven daarom instructies aan medewerkers die gelovig zijn. Desnoods komen gelovigen speciaal van Israël naar Frankrijk om bepaalde handelingen te verrichten, onder toezicht van een rabbijn. Gelukkig bestaat de opvoeding van wijn grotendeels uit het met rust laten ervan.
Evenmin mag de wijn in aanraking komen met dierlijke producten, vandaar dat de wijn niet geklaard mag worden met eiwit (dat de onzuiverheden meeneemt naar de bodem). Dierlijke mest in de wijngaard is ook verboden en de wijngaard moet elk zevende jaar braak liggen. Wel mogen de druiven geoogst worden door ongelovigen, maar alleen buiten Israël. Je vraagt je af wie ooit al die regels bedacht heeft, en waar ze voor nodig zijn.
Maar wijn heeft voor de Joodse godsdienst altijd een sacrale betekenis gehad, net zoals voor de christenen. In de bijbel wordt vaak naar wijn verwezen. En Israël behoort tot de bakermat van onze wijncultuur, samen met Turkije, Syrië, Libanon, Jordanië en Egypte. In de achtste eeuw werd wijn echter verboden door de islam. Christenen en joden bleven alleen nog wijn maken voor religieuze rituelen.
Pas in de negentiende eeuw kwam de wijnbouw in Israël terug op gang, vooral omdat de druifluis toen de Europese wijngaarden teisterde, en daardoor een gat in de markt ontstond. Het was baron Edmond de Rothschild, de toenmalige eigenaar van Joodse afkomst van Château Lafite-Rothschild, die in 1886 de wijnbouw vanuit Frankrijk naar Israël bracht. Hij had een droom: dat Israël de leverancier zou worden van koosjere wijn voor alle joden in de wereld.
Israël heeft immers een klimaat dat gunstig is voor wijnbouw. En omdat de joden in de diaspora de betere wijnen buiten Israël al kenden, zag de Israëlische wijnbouw zich verplicht om voor kwaliteit te kiezen. Wijngaarden werden aangeplant op de betere terroirs (zoals de vulkanische bodems op de hoogvlakte van Golan), en wijndomeinen gingen betere methodes toepassen. Vandaag bloeit de wijnsector er als nooit tevoren, met meer dan tweehonderd moderne wijnbedrijven die vooral op de Amerikaanse markt mikken. En de invloed van de godsdienst is sterk verminderd: nog maar 15% van de totale wijnproductie is koosjer.
