Frankrijk
Grote delen van de wijnwereld heb ik al afgereisd. Ik trok door de wijngaarden van Italië, Spanje, Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, Griekenland. Ik ben in Noord-Amerika, Chili, Zuid-Afrika, Nieuw-Zeeland en Australië geweest. Om uiteindelijk tot het besluit te komen dat het grootste wijnland Frankrijk is.
Dat betekent niet dat elke Franse wijn beter is dan een wijn uit een ander land. In alle wijnlanden heb ik schitterende wijnen geproefd. Wijnen die minder bekend zijn dan de Franse, maar in kwaliteit niet moeten onderdoen, ja zelfs de Franse overklassen. Ik heb ook al meermaals geschreven dat lang niet alle Franse wijnen overeenstemmen met hun reputatie, en zeker niet met hun prijs.
Maar als je de wijnlanden en hun wijncultuur in hun geheel bekijkt, als je het totaal van hun prestaties op het vlak van wijn met elkaar vergelijkt, dan is er maar één objectieve conclusie mogelijk: Frankrijk staat aan de top. Ik zeg dat niet omdat ik een francofiel zou zijn, of een conservatieve wijnliefhebber die in het verleden leeft, ik zeg dat omdat het zo is.
Ga de lijst van de nobelste druivensoorten af. Voor witte wijn: chardonnay, sauvignon blanc, chenin blanc, riesling, pinot gris, sémillon, viognier. Voor rode wijn: pinot noir, gamay, syrah, grenache, mourvèdre, cabernet sauvignon, cabernet franc, merlot. Van al die druiven - allemaal - levert Frankrijk wijnen die aan de wereldtop staan.
Het is waar, in riesling overklast Duitsland Frankrijk, de sauvignon blancs van Südsteiermark in Oostenrijk zijn schitterend, en in Zuid-Afrika, Napa Valley en het Australische Coonawarra lukt het beter dan in Frankrijk om cabernet sauvignon rijp te krijgen (maar net daarom wordt cabernet sauvignon in Bordeaux gemengd met andere druivensoorten). Ergens in de wereld zal je altijd wel een wijngebied vinden dat uitzonderlijk presteert met een druivensoort.
Maar noem mij één land dat deze indrukwekkende lijst van gebieden, aangepaste druivensoorten en kwaliteit van wijnen kan voorleggen: Bourgogne met pinot noir en chardonnay, Bordeaux met cabernet sauvignon, cabernet franc, merlot, sauvignon blanc en sémillon, Loire met chenin blanc, sauvignon blanc en cabernet franc, Beaujolais met gamay, de noordelijke Côtes du Rhône met syrah en viognier, de zuidelijke Côtes du Rhône met grenache, Bandol met mourvèdre. Ik heb het dan nog niet over Champagne en zijn schuimwijnen gehad. En voor de liefhebbers van autochtone druivensoorten verwijs ik graag naar trousseau, poulsard en savagnin in de Jura, mondeuse en roussette in Savoie, pineau d'aunis en romorantin in de Loire, sciacarello in Corsica, melon de Bourgogne in Muscadet, et j'en passe. De lijst van autochtone soorten van het Franse zuiden zou niet eens op deze pagina kunnen.
Frankrijk kent zoveel verschillende druivensoorten, bodems, klimaatzones, wijnen en wijnstijlen, en tegelijk - door eeuwenlange traditie en ervaring - werd elke druivensoort optimaal aangepast aan haar natuurlijke omgeving. Dat weerspiegelt zich in het glas. Op voorwaarde - dat geef ik toe - dat de wijnbouwer zijn best doet. Maar dat geldt voor elk land.
Critici werpen wel eens op dat de druiven niet makkelijk rijpen in Frankrijk. Des te beter! Het is de kwaal van deze moderne wijntijden dat de druiven te snel en te makkelijk rijp worden. Trage, geleidelijke rijping en beheerste rijpheid zijn precies de voorwaarden om fijne, elegante, geschakeerde wijn te kunnen maken. Lukt dat niet elk jaar even goed? Dat is nu net het kenmerk van een wijncultuur die nog niet is geëvolueerd naar industriële massaproductie waar wijngaarden beschouwd worden als fabrieken in openlucht. Je bent trouwens niet verplicht om een wijn elk jaar te kopen. Al loop je daardoor wel eens het verfijnde genot van een "minder goed jaar" mis, gedronken bij een aangepaste maaltijd.
Want ook dàt is een van de sterktes van de Franse wijncultuur: de samenhang met een culinaire traditie. Blindproeverijen, medailles, punten, het kan allemaal best interessant zijn. Maar de ultieme test voor een wijn komt vanavond, wanneer ik bijschuif aan tafel.
