Bordeaux 2013: een wijnjaar om snel te vergeten
Naar jaarlijkse gewoonte werd deze week de meest recente oogst in Bordeaux geproefd: die van 2013, een van de rampzaligste oogsten ooit. Sommige wijnkastelen brengen dan ook geen wijn uit.
Deze week proefden wijnschrijvers uit de hele wereld, zoals elk jaar, de nieuwe oogst in Bordeaux "en primeur". Het gaat om wijnen die nog maar zes maanden vatrijping achter de rug hebben, maar een indicatie zouden moeten geven van de kwaliteit van het wijnjaar.
Dit jaar betreft het de oogst van 2013, een van de rampzaligste ooit. Ruim 10.000 hectare wijngaard werd vorig jaar in Bordeaux volledig vernield. In de overige wijngaarden was het alle hens aan dek om de beschadigde, beschimmelde en rottende druiven te verwijderen. Over rijpe druiven moest men niet eens meer dromen.
"Er viel dubbel zoveel regen als normaal", zegt Olivier Bernard, voorzitter van de Union des Grands Crus de Bordeaux. Hij typeert de jaargang, met een Bordelees eufemisme, als "onregelmatig". De meeste wijnmakers en domeineigenaars zeggen dat ze in de afgelopen dertig jaar nooit zo'n moeilijk seizoen hebben beleefd.
Maar goed of slecht: elke jaargang moet verkocht raken. Wijnschrijvers worden tijdens deze primeurweek dan ook met alle égards onthaald en verzorgd. Tegelijk proberen de Bordelezen elke jaargang zodanig voor te stellen dat liefhebbers en verzamelaars toch een reden zouden hebben om de wijnen ervan aan te kopen. Daar dient zo'n primeurweek immers voor: om de verkoop van een nieuwe jaargang op gang te trekken.
Reeds vòòr deze week hadden de Bordelese persbureaus het al over een "uitzonderlijk jaar waarin de goede wijnmakers konden tonen tot wat ze in uitzonderlijke omstandigheden in staat zijn". Ook het feit dat het een van de kleinste oogsten ooit is, werd in de verf gezet. Schaarste werkt altijd bij wijnliefhebbers, vooral bij het rijke segment waarop de topkastelen van Bordeaux mikken.
Tijdens de proeverijen komt trouwens alleen dat kleine kransje van topkastelen aan bod. Veelal gaat het om domeinen die in handen zijn gekomen van multinationals die handelen in bank- en verzekeringsproducten, grondstoffen, telecom of luxegoederen. Zij hebben deze kastelen gekocht als een belegging en beschikken over de mensen en middelen om zelfs van een mislukt millésime nog iets verkoopbaars te maken. En lukt de verkoop niet in het kritische Europa, dan richten ze zich wel op nieuwe markten zoals Azië. Waar voorlopig nog niet zo'n scherp onderscheid wordt gemaakt tussen goede en slechte jaren. Al begint dat ook te veranderen.
Maar met betrekking tot 2013 is er voor heel wat kastelen geen ontkomen aan. Zelfs de meest slimme public relations kan de realiteit niet verbloemen: het was een slecht jaar. Enkele domeinen (zoals de grand cru classé Château La Lagune) hebben dan ook aangekondigd om hun topwijn niet te maken, en hun hele oogst in de goedkopere en minder prestigieuze "tweede wijn" te verwerken.
Deze keuze is niet alleen ingegeven door de zorg voor kwaliteit, ook door financiële motieven: het domein vermijdt hierdoor een te scherpe daling van de prijs van haar topwijn. Wat een slecht vertrekpunt zou zijn voor de prijsvorming in de komende jaren.
Sommige domeinen (zoals de bekende cru bourgeois Château Malescasse) gaan nog verder en brengen helemaal geen wijn uit: de volledige oogst wordt in bulk verkocht aan grote wijnhandelaars die er een generieke wijn van maken.
Maar één jaar afwezig blijven uit de markt, is voor de meeste domeinen geen optie: de commerciële schade riskeert dan te groot te zijn. Het is trouwens al het derde problematische jaar op rij, want ook 2011 en 2012 waren kwalitatief geen hoogvliegers.
"Maar 2013 is duidelijk de minst goede jaargang van de drie", zegt Hugo Van Landeghem, erevoorzitter van de Vlaamse Wijngilde, "De wijnen worden gekenmerkt door een gebrek aan fruit, hoge zuren en harde tannines. Zo'n combinatie nodigt niet uit tot kopen."
Hij komt al bijna twintig jaar naar deze primeurweek en kan dus vergelijken: "Had Bordeaux deze weersomstandigheden tien jaar geleden meegemaakt, dan hadden de meeste kastelen geen wijn kùnnen maken. De technieken en financiële middelen zijn er echter sterk op vooruit gegaan, zodat kastelen er ondanks alles toch nog in slagen behoorlijke wijn te maken. Al zijn ze dit jaar schaars."
Eén lichtpunt: de witte wijnen zijn beter dan de rode, en voor de zoete witte wijnen van Sauternes is het zelfs een zeer goed jaar.
De kleine oogst kan dan weer een voordeel zijn voor de prijsvorming, in het bijzonder voor de Aziatische markten. Door het grote enthousiasme van Aziatische invoerders ontstond daar immers een situatie van overstock, zodat de prijzen in een neerwaartse spiraal dreigden te komen. Doordat het aanbod nu vermindert kan het prijsniveau zich misschien toch stabiliseren.
Bruno Vanspauwen
