Is een schroefdop beter dan een kurk?
Steeds meer wijnen, vooral uit de Nieuwe Wereld, worden vandaag voorzien van een schroefdop, zoals cola. Sommigen spreken van een grote vooruitgang. Anderen vinden het heiligschennis. Wat is het nu?
De uitvinding van de kurken stop, in de zeventiende eeuw, betekende het begin van een cultuur waarin je wijn kon laten rijpen in je kelder. Voordien was dat onmogelijk: de wijn kreeg teveel zuurstof en oxideerde. De kurk - met zijn elasticiteit en microporiën - zorgt ervoor dat het contact met de zuurstof beperkt blijft, maar toch net voldoende opdat de wijn kan evolueren.
Het belangrijkste probleem van kurk kent elke wijnliefhebber: een wijn die "kurk" heeft. Gekenmerkt door een muffe geur en smaak, die aan schimmel in een oude kelder doet denken, en de wijn ondrinkbaar maakt. Dit zou ontstaan door een bacterie die zich in de kurk nestelt, maar hoe men dit kan vermijden, blijft onduidelijk.
Daarbij komt het probleem van de beschikbaarheid. De wijnindustrie is explosief gegroeid, en de traag groeiende kurkbomen kunnen niet volgen. Eens de kurksnijders ze van hun kurklaag hebben ontdaan, duurt het bovendien negen jaar alvorens de schors terug is aangegroeid. Door die schaarste is kurk niet alleen duur geworden, er is ook veel minderwaardige kurk op de markt. Het lag daarom in de lijn van de verwachtingen dat er een alternatief zou komen. Het werd de schroefdop uit de frisdrankenindustrie.
Eén groot voordeel is alvast dat de wijn geen kurk meer kan hebben. Wijn kan nu ook rechtop bewaard worden (anders moet de wijnfles liggen om de kurk vochtig te houden, zodat hij zich opspant en de fles voldoende afsluit van de lucht). Maar hoe zit het met de rijping van de wijn in de fles? Liefhebbers vrezen dat de wijn nu luchtdicht wordt afgesloten, zodat er geen evolutie meer optreedt.
De schroefdop is nog te recent om ervaring te hebben met wijnen die lang bewaard werden. Maar de eerste vergelijkingen schijnen toch uit te wijzen dat wijnen even goed en zelfs beter evolueren. Er wordt vaak melding gemaakt van het feit dat wijnen met schroefdop frisser en jonger smaken. Vooral bij delicate druivenrassen, zoals pinot noir en riesling, zou het verschil opmerkelijk zijn. Verdedigers van de schroefdop zeggen wel eens dat wijn nu "eindelijk smaakt zoals de wijnmaker het bedoeld heeft".
Maar misschien is de discussie over bewaring overbodig, vermits het overgrote deel van de wijn gekocht wordt om snel te drinken. En zeker met industriële wijn uit de supermarkt maakt een schroefdop of een kurk echt geen verschil. Maar de traditie en romantiek rond het ontkurken van een fles wijn, verhinderen vele wijnliefhebbers om de stap te zetten. Misschien kunnen zij de Vino-Lok omarmen, een Duitse uitvinding: het is een glazen dop die je uit de fles klikt, en waarvan het geluid je nog enigszins de illusie van het ontkurken geeft.
