Beïnvloedt het wijnvat de smaak van de wijn?
Wijnen uit het goedkopere segment worden doorgaans snel gebotteld. Wijnen uit een duurdere categorie rijpen eerst in vaten van eikenhout, meestal 1 tot 2 jaar. Waarom eikenhout? Omdat dit materiaal in staat is om de wijn te laten ademen doorheen microporiën, en toch waterdicht is. Net dat gedoseerde contact met zuurstof doet wijn verbeteren en maakt hem bestand tegen veroudering. De smaken versmelten, de textuur wordt zachter en romiger, en er worden houttannines toegevoegd die het bewaarpotentieel van de wijn versterken.
Het Franse eikenhout wordt beschouwd als het beste ter wereld. Goedkoper is Amerikaans eikenhout, dat de wijn beïnvloedt met zoetere aroma's. Er is ook Oost-Europees eikenhout.Deze vaten worden gemaakt van houten planken die gebogen worden met behulp van vuur. Sommige worden daarbij krachtiger gebrand dan andere, wat meer gebrande aroma's van koffie en karamel overdraagt op de wijn. Afhankelijk van de smaak die de wijnmaker in zijn wijn wil, vraagt hij dus meer of minder gebrande vaten.
Een andere keuze is deze tussen nieuwe vaten of vaten waarin reeds één of meerdere keren wijn gerijpt heeft. De krachtigste houtinvloed (vanille, kruidigheid, tannines) komt van nieuwe vaten. Daarom laten sommige wijnmakers een deel van hun productie op gebruikte vaten rijpen, zodat de houtinvloed beperkt wordt. Hoe rijper de druiven zijn en hoe voller de wijn is, hoe meer hij in staat is om houtinvloed te verwerken. In rijpe jaren zal de wijnmaker dus meer nieuw hout kunnen inzetten, terwijl hij in jaren met minder rijpe druiven eerder aan gebruikte vaten zal denken.
De wijnmaker kan ook kiezen voor foeders. Dat zijn vaten die beduidend groter zijn dan de "barriques" van 225 liter, bekend van Bordeaux, of de "pièces" van 228 liter, bekend van Bourgogne. Ze kunnen 50 tot 300 hectoliter bevatten. Er zijn ook tussenformaten, zoals de demi-muid van 600 liter.
Die keuze zal het eindresultaat ook beïnvloeden, omdat in grotere foeders meer wijn in contact is met minder hout. De houtinvloed zal dus minder krachtig zijn. Dat is net de reden waarom sommige domeinen deze foeders verkiezen: zij zoeken de heilzame effecten van de zuurstofuitwisseling via de houtporiën, zonder daarbij de aroma's en tannines van hout over te dragen op de wijn. Foeders zijn door hun omvang bovendien moeilijk te verplaatsen, zodat ze tientallen jaren na elkaar gebruikt worden, waardoor het hout uiteindelijk al zijn aroma's en tannines heeft verloren. Het resultaat is een wijn die zachter, natuurlijker en authentieker smaakt, zonder aan bewaarkracht in te boeten.
De wijnmaker moet er wel voor zorgen dat hij zijn gebruikte foeders goed onderhoudt, wat trouwens evengoed geldt voor kleinere vaten. Hout is een potentiële broeihaard van schimmels en bacteriën. En de aroma's van vuil hout zijn wel het laatste wat u in uw wijn wil.
