Champagne na het aperitief?
Steeds meer champagnehuizen bevelen hun schuimende drank ook aan tijdens de maaltijd. Een idee voor de feesten?
Ziehier het kenmerk dat alle bedrijven in de wereld gemeenschappelijk hebben: ze vinden nooit dat ze genoeg verkopen. Dat geldt ook voor wijnbedrijven. Altijd weer worden er methodes gezocht om nieuwe klanten te winnen. En om bestaande klanten méér te doen verbruiken. Zelfs als ze – zoals de Franse champagnehuizen – eigenlijk niet te klagen hebben: de wereldvraag naar champagne blijft hoog, en de prijzen eveneens. En toch is er al vele jaren een offensief aan de gang om de consument ervan te overtuigen dat champagne niet beperkt hoeft te blijven bij het aperitief.
Dat wisten we natuurlijk al. Maar we doen het niet. De gemiddelde wijnliefhebber drinkt champagne bij het aperitief, en schakelt nadien over op witte of rode wijn. De kans die daarmee verloren gaat om méér champagne te verkopen, is de champagnehuizen niet ontgaan.
Waarom zou je een zachte, elegante champagne "blanc de blancs" (gemaakt van uitsluitend chardonnay) niet schenken bij een fijn voorgerecht met vis of schaaldieren? Hebt u al eens een rosé champagne of een "blanc de noirs" (gemaakt van uitsluitend blauwe druiven zoals pinot noir) geprobeerd bij vederwild? Wist u dat een "millésimé" (een champagne gemaakt van druiven uit één enkel oogstjaar) zeer goed kan verouderen en zelfs met rood vlees kan samengaan? Schenk eens een champagne bij kaas! En vergeet niet dat er "demi-sec" champagnes zijn die een perfecte begeleider kunnen zijn van uw dessert.
Dergelijke tips en aanbevelingen worden met de regelmaat van de klok door champagnehuizen de wereld ingestuurd. Ze stellen ook de meest diverse cuvées samen om hun belofte "champagne bij het hele menu" te kunnen waarmaken. En … ze nodigen af en toe journalisten uit om de proef op de som te nemen.
Ik zegde niet nee toen Piper-Heidsieck (een champagnemerk dat deel uitmaakt van de Rémy-Cointreau groep) mij uitnodigde, samen met een aantal andere wijn- en culinaire schrijvers, om in Parijs een '"menu au champagne" mee te maken bij een van de meest creatieve Franse koks, Pierre Gagnaire. Al weet je dat zulke evenementen een commerciële bedoeling hebben, de eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat dit een zintuiglijke ervaring werd die voor altijd in mijn geur- en smaakgeheugen gegrift zal blijven.
De oenologe van Piper-Heidsieck had een reeks verrukkelijke speciale cuvées meegebracht, waarbij Pierre Gagnaire een al even verrukkelijk menu had samengesteld. Een greep uit het feest: zeetong met lavas en raapjes bij de "Cuvée Rare", een gelei van koolvis met eekhoorntjesbrood bij de "Cuvée Millésimé 1998", een kaastrio (verse geitenkaas met honing en wasabi, oude comté met komijn en caramel, camembert met marmelade van appel en venkel) bij de "Cuvée Sublime Demi-Sec" en een vuurwerk van dessertjes bij de nochtans droge "Cuvée Rosé Sauvage".
De lichte euforie die mij daarbij overmeesterde, had zeker niet alleen met dit staaltje van topgastronomie te maken, maar ook met de champagne. Want een "menu au champagne" stijgt sneller naar het hoofd dan wanneer er ook wijn wordt geschonken. Daar is het koolzuur voor verantwoordelijk: het zorgt ervoor dat alcohol sneller in het bloed wordt opgenomen.
Gelegenheden die zeer stijlvol beginnen, kunnen daardoor wel eens afglijden naar een wat decadenter niveau. Ooit werd ik uitgenodigd door Moët & Chandon voor een "diner au champagne" in de 18de-eeuwse woning van Jean-Rémy Moët, de kleinzoon van de stichter. Toen we het huis betraden, stapten we letterlijk een ander tijdperk binnen. Tegels, tapijten, behang, lusters, schilderijen, spiegels, meubels, glazen, dienbladen: alles was bewaard gebleven zoals in de 18de eeuw. Het aperitief werd geserveerd op het balkon dat uitgaf op de prachtige tuin met orangerie. We kregen niets minder dan Dom Pérignon in ons glas, perfect gekoeld.
Tijdens het diner in de historische eetkamer van Jean-Rémy Moët werden er niets dan millésimés geschonken: een brut van 1990 bij het voorgerecht met schaaldieren, een verrassend levendige rosé van 1985 bij de schapebout, en een zoete champagne van 1983 bij het dessert. Een maaltijd in grote stijl.
Gaandeweg viel het echter op dat onze gastheer, de PR-directeur van Moët & Chandon, het kennelijk nog lang niet beu was om champagne te drinken. Hij werd steeds vrolijker en loslippiger, en bij de koffie – toen hij ook nog een "Marc de Champagne" serveerde (een eau- de- vie gestookt van de pulp van champagnedruiven) – begon hij te vertellen over wijlen de filmster en danser Fred Astaire die in dit huis een feestje zou bijgewoond hebben dat enigszins uit de hand was gelopen. Astaire zou toen – in niet nader gespecifieerde omstandigheden - een legendarische uitspraak over champagne hebben gedaan: "Champagne makes the girls dance." En met een brede glimlach verkondigde de PR-directeur zijn eigen persoonlijke aanvulling daarop: "And drop their pants."
Of hij dit ook van de wegkijkende dames in ons gezelschap verwachtte, is tot op heden onduidelijk.
