Familie
Ruim 700 Bourgondische wijndomeinen presenteerden - verspreid over vijf dagen - hun wijnen van de jaargangen 2008 en 2007 tijdens de Grands Jours de Bourgogne, een tweejaarlijks professioneel evenement waar wijnschrijvers, invoerders en sommeliers van de hele wereld op afkomen. De degustaties begonnen in de streek rond Chablis, liepen verder doorheen de wereldberoemde dorpen van de Côte d'Or, om te eindigen in het zuiden van Bourgogne in Mâcon. De meeste domeinen lieten ook oudere jaargangen proeven, wellicht om de verzamelde kenners te blijven geruststellen omtrent het rijpingspotentieel van hun wijnen.
Nog maar eens werd duidelijk welk lappendeken van verschillende wijnstijlen en smaakprofielen je in Bourgogne aantreft, ondanks het feit dat de wijnen er slechts van één enkele druif worden gemaakt: meestal chardonnay voor de witte, en pinot noir voor de rode wijnen.
De jaargang speelt natuurlijk, zoals overal, een rol. Het verschil tussen 2007 en 2008 is alvast opmerkelijk: eerstgenoemde levert doorgaans zachte, afgeronde, makkelijk toegankelijke wijnen, de andere wordt gekenmerkt door meer nervositeit met een pittige expressie van fijn rood fruit en veel fraîcheur.
Maar zo eenvoudig is het in Bourgogne nooit: binnen deze jaargangen tref je van noord tot zuid grote verschillen aan. Zo zijn de rode wijnen van de Côte de Nuits in 2008 opmerkelijk beter dan die van de Côte de Beaune, vooral dan Morey-Saint-Denis (een onderschatte gemeente), Chambolle-Musigny en Gevrey-Chambertin. Maar in de Côte de Beaune moet je dan toch weer een uitzondering maken voor de rode wijnen van Pommard die goed voor de dag kwamen, terwijl die van het vlak daarnaast gelegen Volnay nogal mager uitvielen. Dit is Bourgogne: hoe dicht de wijngaarden ook bij elkaar liggen, ze leiden tot een andere wijn.
De vele kleinschalige domeinen, die allemaal hun manier van werken hebben, vergroten nog de variatie. En binnen hetzelfde domein wordt van elke wijngaard, of deel van een wijngaard, een aparte wijn gemaakt, die verschilt van de andere wijnen in het gamma.
Op de laatste dag van dit evenement liep ik toevallig een van de legendarische figuren van deze streek tegen het lijf. Ik verliet net de Tonnellerie Damy in Meursault waar ongeveer 400 wijnen van 80 domeinen uit Volnay en Meursault werden voorgesteld. En daar zag ik hem: een stokoude man die moeizaam en stijfjes, stap voor stap voorzichtig schuifelend, op weg naar de ingang was. Ik herkende hem meteen: Hubert de Montille! (foto)
Wie vertegenwoordigt beter, naast Henri Jayer, het roemrijke verleden van Bourgogne? Als notoir tegenstander van chaptalisering (het toevoegen van suiker aan het gistende sap om de wijnen voller en rijker te maken), maakte Hubert de Montille nogal strenge wijnen, waarop je vele jaren moest wachten alvorens ze enigszins toegankelijk werden. Soms waren ze dan wonderbaarlijk complex, soms bleven ze streng. Maar de Montille boog niet voor de moderne stijl van wijnmaken, gericht op fruit en soepelheid.
Zijn zoon Etienne, die het domein overnam, wilde de wijnstijl wel aanpassen aan de mogelijkheden en wensen van vandaag. In de film Mondovino (een kritisch pamflet over de globalisering van de wijnindustrie) zag je hoe de oude vader zich daartegen verzette: een voor Bourgogne typisch familiaal conflict. "Niemand heeft nog tijd om te wachten", morde hij, "Alles moet alsmaar sneller gaan."
Hij zag maar wàt graag een rol in het domein voor zijn dochter Alix, duidelijk zijn oogappel. Maar konden twee families van dit ene domein leven? En zouden broer en zus karakterieel overeenkomen? Kennelijk was de wens van de oude vader nu vervuld, want ik had zowel de zoon als de dochter op de stand van het familiale domein gezien.
Dat moet hem veel plezier hebben gedaan. Want toen ik op hem toestapte, hem de hand drukte en mijn waardering uitsprak voor zijn werk en wijnen, zei hij, met onverholen trots in de ogen: "Je viens voir ma fille." Zijn zoon Etienne vernoemde hij niet.
Familierelaties hebben deze wijnstreek altijd nog complexer gemaakt dan ze al is.
