Zijde en kant
In weinig wijnstreken ter wereld zijn wijnen uit vlakbij gelegen dorpen zo verschillend als in Bourgogne, ondanks het feit dat ze van dezelfde druif worden gemaakt. Daar zit het mysterieuze begrip "terroir" voor iets tussen, die verzamelnaam voor alle natuurlijke factoren die een wijngaard (en dus een wijn) beïnvloeden: bodem, microklimaat, zonexpositie, blootstelling aan regen en wind, afwatering ... Wijngaard per wijngaard kunnen die factoren verschillend zijn, maar binnen één dorp zijn er voldoende overeenkomsten om van een gemeenschappelijke wijnstijl te spreken. Zo staan de wijnen van Fixin bekend om hun stoere, ietwat rustieke stijl, terwijl die van buurgemeente Gevrey-Chambertin als krachtig getypeerd worden. Vosne-Romanée is de gemeente van de volheid en harmonie, terwijl Nuits-Saint-Georges voor een gespierde stijl staat. Beaune wordt zacht en evenwichtig genoemd, Pommard donker en koppig. Volnay krijgt het etiket gracieus, Meursault breed en rijk, Puligny-Montrachet strak en mineraal. Elke gemeente kreeg zo een karakter toebedeeld, wat niet altijd recht deed aan de subtiele verschillen tussen de wijnen ervan. Maar het gaf een idee, een houvast, het schiep een beetje orde in de verrukkelijke chaos die Bourgogne is.
Mijn favoriete gemeente heb ik nog niet vernoemd: Chambolle-Musigny. Haar wijnen laten zich typeren als verfijnd, delicaat en sensueel.
De naam Chambolle komt nochtans van het Latijnse "campus ebulliens" ("kolkend veld"), wat niet meteen aan zachtheid en verfijning doet denken. Maar het riviertje de Grône dat door het dorp loopt, kan bij hevige regenval in een woeste stroom veranderen die het dorp doet onderlopen. Gelukkig gebeurt dat niet zo vaak, maar de huizen zijn toch steviger gebouwd dan elders.
Lange tijd was Chambolle een nietig gehucht. Toen er geestelijken kwamen wonen, kreeg Chambolle zijn eigen kerk, en werden er wijngaarden aangelegd. Eén daarvan, Le Musigny, werd zo beroemd dat Chambolle die naam in 1882 aan haar dorpsnaam toevoegde. Dat werd elders ook gedaan: Gevrey met de wijngaard Le Chambertin, Vosne met La Romanée, Puligny en Chassagne met Le Montrachet ...
Groot en levendig is Chambolle-Musigny nog altijd niet: het dorp telt amper 300 inwoners. Maar daaronder bevinden zich enkele van de beste wijnbouwers die Bourgogne rijk is: Mugnier, Roumier, Groffier, Barthod, Bertheau ... Het grootste domein, dat historisch ook het sterkst verbonden is met deze gemeente, is Comte Georges de Vogüé. Hier worden alleen wijnen van Chambolle-Musigny gemaakt,
en het domein bezit 80% van Le Musigny. Graaf Georges stierf in 1987, maar zijn kleindochters zetten zijn erfenis voort, zij het met een professioneel team aan boord.
Wat maakt de wijnen van Chambolle-Musigny nu zo fijn en delicaat? Het belangrijkste verschil met andere gemeenten in de Côte de Nuits (zoals dit deel van Bourgogne wordt genoemd), is de bodem: in plaats van klei, bevat die overwegend kalk. Chambolle-Musigny is daardoor een vrouwelijk buitenbeentje in de Côte de Nuits, bekend om zijn eerder mannelijke wijnen. Je zou haar kunnen vergelijken met de zachte vrouwelijke Margaux in de mannelijke Médoc van Saint-Julien, Pauillac en Saint-Estèphe.
Poëten hebben al vanalles geprobeerd om het ragfijne, haast fragiele karakter van Chambolle-Musigny in woorden te vatten. De wijnen werden al vergeleken met broos porselein, dauw in de ochtend, lentebloesem, korven met aardbeien en frambozen. De Franse schrijver Gaston Roupnel kwam er wellicht het dichtste bij toen hij ze omschreef als "wijnen van zijde en kant". Maar vergis u niet: achter dat fijne, vrouwelijke karakter gaat een sterke persoonlijkheid schuil. Een wijn die vele tientallen jaren stand houdt. En alleen maar beter wordt.
