Jonge vrouwen en oude wijnstokken
In het begin van de jaren 1990 was het nog een arme streek waar boeren alleen druiven teelden om ze te verkopen. Nu staat Priorat bovenaan op de wereldwijnkaart. Met krachtige wijnen, die vele wijnliefhebbers bekoren. Hun wijnmaaksters ook trouwens.
Hun vrouwelijke elegantie steekt schril af tegen de diepdonkere kracht van hun wijn. Hun jonge leeftijd valt moeilijk te rijmen met de doorleefde complexiteit van smaak en aroma. Maar deze mooie godinnen van de wijnbouw beschikken in het Spaanse Priorat over een schitterende grondstof: grenache en carignan van 50 tot 100 jaar oude wijnstokken, op een uiterst arme ondergrond van leisteen, die het rendement op natuurlijke wijze beperkt. Neem daarbij het warme klimaat dat elk jaar voor rijpe druiven zorgt, en de zeewind die de nodige verkoeling brengt.
Reeds in het begin van de jaren tachtig beweerde de wereldvermaarde faculteit oenologie van de Californische Davis University dat Priorat het "beste terroir van de wereld" had. Iedereen lachte dat toen weg. Hier topwijn maken? In deze streek van arme boeren waar je op steile hellingen letterlijk in de leisteen moet hakken om druivenstokken aan te planten?
Vier vrienden, gepassioneerd door de wijn en door hun streek, bewezen dat het kon. Met hun wijnbedrijf Costers del Siurana ("oevers van de rivier Siurana") zetten ze een beweging in gang die niet meer te stoppen was. In de meeste familiedomeinen, die tot dan toe druiven teelden voor de verkoop, begon de jongere generatie met het maken van eigen wijn.
We ontmoeten Sarah Perez in Porrera, een schitterend oud dorpje van 450 inwoners, genesteld in de bergen. Het is moeilijk te geloven dat de toeristische Costa Daurada slechts op 50 kilometer hiervandaan ligt. Sarah is de dochter van de legendarische Josep-Lluis Perez, één van de vier "founding fathers" van de appellatie Priorat. Ze heeft biologie gestudeerd, maar kreeg de wijnmicrobe van haar vader te pakken. Tien jaar geleden al vinifieerde ze haar eerste oogst op het familiedomein Mas Martinet. Ze maakt hier een indrukwekkende wijn die tot 15% alcohol klimt, wat door de zuren echter mooi gecompenseerd wordt: Clos Martinet. De druiven zijn hoofdzakelijk grenache en syrah, aangevuld met carignan, cabernet sauvignon en - afhankelijk van het jaar - merlot.
In het dorpje Poboleda maken we opnieuw kennis met een jonge aantrekkelijke oenologe: Eugènia Guasch. Ze deed ervaring op in Rioja, maar maakt in Priorat een krachtige wijn van carignan en grenache van wijnstokken die 70 tot 100 jaar oud zijn. De naam van de wijn is Doix, en verwijst naar het familiale domein Mas Doix. Al vijf generaties zit de familie in de teelt van wijndruiven voor de verkoop. Maar de jongste generatie heeft beslist het roer om te gooien. Grootvader Joan Doix werkt nog elke dag in de wijngaarden. En zit verbaasd te kijken naar hoe zijn streek verandert.
In Gratallops, met 221 inwoners de wijnhoofdstad van Priorat, had Sylvia Puig een droom: een Spaanse topwijn maken. Ze werkte in Ribera del Duero bij het wereldberoemde Vega Sicilia, en is de dochter van Josep Puig, die het Spaanse wijnbedrijf Torres in Chili opstartte en dan zijn eigen bedrijf begon in Penedès.
Hij kocht voor Sylvia een domein van 18 ha, wellicht de ruigste plaats in Priorat om wijndruiven te telen. In de ondergrond van leisteen is haast geen organisch materiaal te vinden: de wijnstokken moeten heel diep gaan. De steile hellingen moesten ontbost en in terrassen aangelegd worden. Een gewone tractor volstaat hier niet: er is een Caterpillar met rupsbanden nodig. Maar de kleine Sylvia Puig, met haar vuile werkkleren en sterke blik, was niet van haar stuk te brengen.
In Bellmunt del Priorat ontmoeten we Pilar Rovira, de dochter van de "koning van de bulkwijn", Pere Rovira Rovira. Deze man werd rijk met naamloze wijn maar wilde ook wel eens een topwijn maken. Daarom kocht hij in 1998 een schitterend domein van 125 ha, dat hij Mas d' en Gil noemde. Met een team van agronomen en oenologen saneerde hij de wijngaarden waarin 60 jaar oude wijnstokken staan. Zijn dochter Pilar is algemeen manager van het domein. Ze nodigt ons uit om te blijven eten. In de wijngaard voelen we de zachte zeebries, die hier "garbinada" wordt genoemd. Er komt gegrilld schapenvlees op tafel, Spaanse rode paprika, in olijfolie gedrenkt brood. We drinken de topwijn van het domein, Clos Fonta, een zeer kruidige karaktervolle wijn met grote lengte. We maken onszelf wijs dat we bedwelmd raken door het schitterende uitzicht over de vallei.
