Wijngoeroe van de wereld
Robert Parker is zonder twijfel de meest invloedrijke wijncriticus ter wereld. Waarom eigenlijk?
In 1978 begon een jonge Amerikaanse wijnfanaat, Robert Parker, met een regionaal wijnmagazine, "The Baltimore-Washington Wine Advocate", waarin hij wijnen besprak die in het grootstedelijke gebied van Baltimore-Washington verkrijgbaar waren. Vandaag worden zijn wijnadviezen gelezen en gevolgd door wijnliefhebbers over de hele wereld.
Het magazine – al die tijd consequent zonder kleur, zonder foto's en zonder reclame - heet nu kortweg "The Wine Advocate". Het gehanteerde 100-puntensysteem om wijnen te quoteren, is alom bekend. Vooral in Bordeaux – maar nu ook in andere wijnstreken - wordt elk jaar reikhalzend uitgekeken naar het verdict van Parker. Pas dan worden de verkoopprijzen definitief bepaald. Parker, zo zegt men, maakt en kraakt wijnbouwers.
Geen wonder dat een dergelijke macht weerstand oproept. Parker werd al van alles beschuldigd. Dat hij alleen van krachtige wijnen met veel alcohol en houtinvloed zou houden. Dat hij de uniformisering van de wijnen in de hand zou werken. Dat hij "vrienden" zou hebben in Bordeaux die hij stelselmatig bevoordeligt. Dat er voor persdegustaties speciale "Parker-flessen" gebotteld worden om gunstige kritieken te krijgen, terwijl later een heel andere wijn in de flessen terecht komt.
Nochtans betwisten zelfs zijn hevigste tegenstanders niet dat hij een wijnkenner is. Hij zou over een fenomenaal geheugen voor smaken beschikken. Maar dat is niet de enige factor die zijn invloed verklaart. Het heeft ook te maken met het feit dat hij uit de grootste wijnmarkt ter wereld komt. In andere landen lopen ongetwijfeld even grote kenners rond. Maar als een Amerikaan zijn landgenoten begint te informeren, krijgt dat commercieel een heel andere dimensie.
Niets in het leven van de jonge Parker wees erop dat hij zich ooit met wijn zou inlaten. In zijn familie werd helemaal geen wijn gedronken. Zijn passie voor de wijn ontstond toevallig in Frankrijk, omdat zijn geliefde (die later zijn vrouw werd) aan de Universiteit van Straatsburg ging studeren. Officiële wijnstudies heeft hij nooit gevolgd, hij is een autodidact. Als rechtenstudent ondernam hij tijdens de vakantie wijnreizen in plaats van advocatenstages te volgen.
Het idee voor een magazine rijpte in de gloriejaren van de consumentenbeweging van Ralph Nader, die de strijd aanbond tegen de machtige automobielindustrie. Parker wou datzelfde principe toepassen op de wijnbusiness. Hij was intussen als advocaat actief, maar gaf die job op om voltijds wijnschrijver te worden (vandaar de naam "The Wine Advocate"). In het begin had hij amper 600 abonnees. Vandaag zijn dat er 44.000, verspreid over 40 landen, veelal wijninvoerders die Parkers punten gebruiken om hun wijnen bij hun klanten aan te prijzen. Op die manier reikt zijn invloed verder dan zijn abonneebestand. Daarnaast werden zijn meer dan duizend bladzijden tellende koopgidsen wereldwijde bestsellers, in vele talen vertaald, tot het Russisch, Japans en Chinees toe.
Parkers echte doorbraak kwam er toen hij in zijn land verwikkeld raakte in een controverse rond het wijnjaar 1982 in Bordeaux. De meeste Amerikaanse wijncritici waren niet positief gestemd over dit jaar, maar Parker prees het de hemel in. De commentaren uit Europa – waar volgens Amerikanen toch de grootste wijnkenners zaten – gaven Parker gelijk. En zeker in de jaren nadien – als de wijnen zich op de fles verder hadden ontwikkeld – bleek inderdaad dat het om een uitzonderlijk millésime ging. Parkers naam was ineens gemaakt. Vanaf dan ging het alsmaar bergop. In 1993 kreeg hij in Frankrijk "La Croix du Chevalier de l'Ordre Nationale du Mérite" voor zijn verdiensten als ambassadeur van de Franse wijnen. Maar zijn grootste bekroning moest nog komen: in 1999 overhandigde de Franse president Jacques Chirac hem persoonlijk de medaille van "Chevalier de la Légion d'Honneur".
Het weerhield er zijn tegenstanders niet van om hem verder onder vuur te nemen. Zo brak er een bijna-hetze uit rond een van zijn medewerksters in Frankrijk, Hanna Agostini, die van haar positie misbruik zou gemaakt hebben om commercieel advies te geven aan wijnbedrijven en zich daarvoor te laten betalen. Meteen werd de onafhankelijkheid van Parker zelf in twijfel getrokken. Die beweerde dat hij van niets wist. "Ik wacht het gerechtelijk onderzoek af en zal de gepaste conclusies daaruit trekken", zei hij.
Opschudding in de lente van 2003: Parker kondigde aan niet naar de eerste degustaties van het wijnjaar 2002 te komen. Was de grote goeroe moegestreden? Keerde hij Frankrijk de rug toe? Plots voelde de Franse wijnhandel zich ontredderd. Hoe moest men nu de verkopen aantrekken zonder het "startschot" van Parker? Op wiens oordeel moesten potentiële kopers nu vertrouwen? Zijn afwezigheid bleek echter om persoonlijke redenen te zijn. Later in het jaar kwam hij toch en eind oktober schreef hij zijn oordeel neer over 2002. Een zucht van opluchting trok door Bordeaux.
