Hoe bestrijd je een epidemie in de wijngaard?
Niet alleen de mens, ook de wijnstok wordt voortdurend bedreigd door virussen en bacteriën, schimmels en insecten. Ze kunnen een druivenoogst doen mislukken, een hele wijngaard vernietigen, en zelfs het volledige wijngaardareaal van een land. Op het einde van de 19de eeuw besmette een microscopisch kleine parasiet, de druifluis, zelfs alle wijngaarden van Europa. Er moest een immune onderstam uit Amerika aangevoerd worden waarop Europese wijnstokken geënt werden om de totale vernietiging te voorkomen. Een botanisch vaccin als het ware.
Na de Tweede Wereldoorlog kwam de chemische industrie met goed nieuws voor de wijnbouwers: er waren nu efficiënte middelen voorhanden om de wijnstok tegen heel wat van die gevaren te beschermen. Intussen weten we welk desastreus effect dat gehad heeft op de wijngaarden. "Er zit meer microbiologisch leven in de Sahara dan in de bodem van Bourgogne", stelde de agrobioloog Claude Bourguignon vast. Residuen van kankerverwekkende stoffen werden teruggevonden in de duurste wijnen van Frankrijk.
Daar is de laatste decennia gelukkig verandering in gekomen met de doorbraak van biologische en biodynamische teeltmethoden. En met natuurlijke technieken zoals de "sexuele verwarring", waarbij in de wijngaard de geur van een schadelijk wijfjesinsect wordt verspreid. Dat trekt de mannetjes aan, maar omdat die geen partner vinden, raken ze gedesoriënteerd en planten ze zich niet voort. Of worden ze in een val gelokt. In Zuid-Afrika ontmoette ik de wijnbouwer Johan Reyneke die eenden uitzet in zijn wijngaarden omdat die de slakken opeten die zijn wijnstokken bedreigen.
Een veelbelovende techniek voor de toekomst is "biocontrol" waarin zowaar een Belgisch bedrijf, Biobest, zich gespecialiseerd heeft. Het kweekt namelijk insecten om andere insecten, die schadelijk zijn voor de fruit-, groenten- en plantenteelt, uit te schakelen. Ofwel door ze op te eten, ofwel door er zich als een parasiet in te nestelen en zo van binnenuit onschadelijk te maken. "Biopesticiden" zijn dan weer goedaardige schimmels, bacteriën en virussen die eveneens gekweekt worden om schadelijke collega's te elimineren.
De markt voor deze natuurlijke bestrijding groeit met 10 tot 15 procent per jaar. En Biobest - intussen een multinational met 1.600 werknemers - kijkt nu naar wijnbedrijven als potentiële klant. Ik ben ervan overtuigd dat die de Belgen graag zien komen. Al komen ze deze keer niet om wijn te proeven.
