Wat is het verschil tussen een grand cru in Bordeaux en een in Bourgogne?
De term "grand cru" werd in Frankrijk uitgevonden om een wijn van superieure kwaliteit aan te duiden. Vooral in Bordeaux en Bourgogne zijn deze grands crus wereldbekend geworden, wat hun prijs de hoogte heeft ingejaagd.
In Bordeaux krijgt een grand cru meestal het achtervoegsel "classé" mee. In de gemeenten Margaux, Saint-Julien, Pauillac en Saint-Estèphe wordt daar zelfs een nummering aan toegevoegd: van premier tot cinquième grand cru classé. Dat klassement werd gemaakt in 1855, vooral op basis van de toen geldende prijs, en is sindsdien nauwelijks veranderd. In Saint-Emilion maakt men een onderscheid tussen grand cru, grand cru classé en de topcategorie premier grand cru classé (nog eens onderverdeeld in A en B). Dat klassement wordt regelmatig herzien door een jury, en is al meermaals het strijdtoneel geweest van plaatselijke lobby's en commerciële belangen.
In Bourgogne wordt de titel "grand cru" voorbehouden voor 32 wijngaarden tussen Dijon en Santenay, en 7 in Chablis. Dat maakt meteen het belangrijkste verschil duidelijk tussen een grand cru in Bordeaux en een in Bourgogne: in Bordeaux is de term verbonden aan een wijnkasteel, in Bourgogne aan een wijngaard. Als een Bordelees wijnkasteel zijn wijngaard inkrimpt of uitbreidt, kan het zijn titel behouden, zelfs als daardoor de kwaliteit van de wijn werd aangetast. De oppervlakte van een Bourgondische grand cru-wijngaard daarentegen is onveranderlijk.
In Bordeaux kunnen ook twee grand cru classé-kastelen fusioneren onder de naam van een van beide, waardoor één grand cru classé dus verdwijnt, en de andere veel groter wordt. Dat is in Bourgogne ondenkbaar, de titel grand cru gelinkt aan een specifiek perceel is daar heilig.
Betekent dit dat een grand cru in Bourgogne een grotere garantie op kwaliteit biedt? In principe wel, ware het niet dat zo'n grand cru-wijngaard doorgaans verschillende eigenaars heeft die er allemaal een stukje van bezitten en bewerken. Wat kwalitatief verschillende wijnen kan opleveren.
Je moet de term grand cru dus relativeren. Uiteindelijk is het een vorm van marketing avant la lettre om een wijnstreek meer uitstraling te geven, en - altijd mooi meegenomen - de prijzen van de wijnen op te drijven. Belangrijker zijn het talent en de zorg van de mensen die de wijn maken, en die zichzelf kunnen overstijgen of alles verknoeien. Wie weet worden er ooit nog grand cru-titels uitgereikt aan wijnbouwers.
