Lelijk eendje
Een lelijk eendje in de wijnwereld is zonder twijfel muscadet. Vreugdeloos geschonken en gedronken in goedkope mosselrestaurants van toeristencentra. Schreeuwerig gepromoot in supermarkten, tussen schaal-en schelpdieren die dezelfde dag nog de deur uit moeten. Vaak licht parelend, maar zelden uitgenodigd voor het feest. Flauw, flets en zurig, is het harde oordeel van de wijnliefhebber.
Toch koop ik regelmatig muscadet. Van een goed wijndomein, welteverstaan. En ik laat de flessen tien jaar in mijn kelder liggen. Dan is muscadet op zijn best. De zuren zijn mooi versmolten in een textuur die honingachtig is geworden. Het contrast tussen rijp fruit en mineralige fraîcheur is volop tot expressie gekomen. Niet voor niets heet de druif van muscadet "melon de Bourgogne". Ze kan het niveau van heel wat witte bourgognes aan. Maar welke wijnliefhebber weet dat muscadet van deze druif wordt gemaakt? Een druif die oorspronkelijk afkomstig is uit Bourgogne, en volkomen uniek is in de wereld? Ach, niemand is nieuwsgierig naar muscadet.
Ten onrechte. Muscadet en "melon de bourgogne" hebben meer kwaliteiten dan men vermoedt. Ook al omdat de ondergrond van Muscadet - de gelijknamige wijnstreek rond Nantes waar de Loire uitmondt in de Atlantische Oceaan - zoveel mineralige variatie kent. Hoe komt het dan dat muscadet zulk rampzalig imago heeft?
Het is helaas de harde waarheid dat vele muscadets flauwe en zurige wijntjes zijn. De streek heeft hetzelfde probleem als Beaujolais: ze is ten prooi gevallen aan de drang naar kwantiteit in plaats van kwaliteit. En eens die weg is ingeslagen, is de weg terug heel moeilijk. Muscadet wordt gedomineerd door grote handelshuizen die op familiale domeinen massaal druiven opkopen, vermengen, er wijn van maken in fabrieken, en dan snel tegen dumpingprijzen op de markt brengen. Begin in zo'n situatie maar eens te concurreren als individuele wijnbouwer barstend van talent. Probeer je schitterende muscadet maar eens te verkopen tegen een hogere prijs. Ten einde raad slijten vele wijnbouwers een deel van hun oogst of productie dan toch maar aan een handelshuis, wat haar commerciële macht verder versterkt. Het is een vicieuze cirkel geworden.
Ik heb in Muscadet de goede wijnbouwers leren kennen, zij die niet gezwicht zijn voor de handelshuizen en blijven vechten voor de druif waarvan zij houden. Zoals Frédéric Niger, biodynamisch wijnbouwer, die sommige van zijn zijn cuvées noemt naar het gesteente in de bodem waarop de druivenstokken staan. Of Pierre Luneau, bij wie ik schitterende muscadets proefde van de jaren 1970. Jean-Jacques Bonnet en Jérémie Huchet, jonge dertigers die het nog aandurven om in Muscadet de droom van grote wijn te koesteren. Serge Batard, die op zijn Domaine des Hautes Noëlles a-typische muscadet van 70 jaar oude wijnstokken maakt, gegist en gerijpt in eikenhouten vaten, net zoals bourgogne. Dominique Hardy, Bruno Cormerais, Christophe Gadais, Michel Brégeon, de broers Couillaud, Claude Branger en zijn zoon Sébastien ..., allemaal werken ze met dezelfde aandacht en zorg als wijnbouwers in meer gereputeerde streken. Maar wie proeft hun wijnen met diezelfde aandacht en zorg?
Ik haal een muscadet van de briljante Joseph Landron uit mijn kelder. Domaine de Louvetrie, cuvée Hermine d'Or, 2004: ik was te nieuwsgierig om tot 2014 te wachten. De wijn is nu al schitterend. Zuiver, fijn, mineralig, intens, fluwelig. Ik heb er niet eens 10 euro voor betaald. Dat is het voordeel van wijn die weinigen willen, van streken waarnaar wijnliefhebbers niet nieuwsgierig zijn, van flessen waarmee je geen indruk kan maken aan tafel. Mensen laten zich makkelijker beïnvloeden door een lelijk imago dan door de prachtige waarheid in het glas.
De wijnen van Pierre Luneau-Papin worden ingevoerd door www.cavesdefrance.be
