Waarom schakelen zoveel wijndomeinen over op natuurlijke wijnbouw?
Omdat het niet meer te verantwoorden is om gif te blijven spuiten. Omdat de natuur beschermd moet worden. Omdat het onze maatschappelijke en ecologische plicht is. Omdat de wijnen daardoor gezonder worden. Omdat we een verantwoordelijkheid hebben ten opzichte van onze klanten.
Menig wijnbouwer haalt een of meerdere van deze motieven aan als hen gevraagd wordt waarom ze zijn omgeschakeld naar biologische en biodynamische wijnbouw. Maar meermaals heb ik doorgevraagd naar de belangrijkste reden die ècht de doorslag gaf om het roer om te gooien. En dan kwam het antwoord meestal hierop neer: ze waren bang om hun eigen gezondheid te schaden en hun broodwinning te verliezen.
"Als we chemische middelen gebruiken in de wijngaard, krijgen wij het meest van die rommel over ons heen", hoorde ik vaak, "Daarom zijn we ermee gestopt." Of: "Met chemische middelen ondergraven we onze eigen broodwinning. Want door gif te spuiten doden we alle biologische leven in de bodem, en op termijn ook onze wijnstokken. En dus onze bron van inkomsten."
Eigenbelang heet dat. En dat klinkt natuurlijk niet zo nobel en verheven als ideologische, ecologische, maatschappelijke, morele en ethische motieven. Maar het blijkt, op vele domeinen, de sterkste drijfveer voor mensen te zijn om hun gedrag daadwerkelijk te veranderen.
Neem de coronacrisis. Daar wordt vaak gewezen op ieders burgerlijke plicht om afstand te houden zodat we geen mensen besmetten. Maar de dieperliggende reden waarom we ons aan die regel houden, is omdat we bang zijn om zelf besmet te worden. Wat maakt het uit als het resultaat is dat de crisis bezworen raakt?
In de wijnwereld is het resultaat van die angst voor de eigen gezondheid en broodwinning dat we een vloedgolf van wijndomeinen zien die niet langer chemische maar biologische middelen gebruiken om ziektes, schimmels en insecten te bestrijden in hun wijngaard. Vele andere gaan nog verder en bekeren zich tot de biodynamie, een filosofie die niet langer vertrekt vanuit het bestrijden van onheil, maar vanuit de versterking van het ecosysteem van de wijngaard zodat die zich zelf kan verdedigen tegen dat onheil.
De buur van de biologische of biodynamische wijnbouwer ziet dan dat het werkt. Dat de wijnstokken en druiven gezonder worden, de wijnen beter smaken, meer consumenten ernaar vragen, en de verkoop dus stijgt. Zowel de fysieke als de financiële gezondheid verbeteren erdoor. En dus gooit die buur ook het roer om.
Als wijnliefhebber kunnen we er alleen maar wel bij varen. We waren al ongerust geworden door onderzoek over residuen van pesticiden in wijn, ook in het duurste segment. Dat willen we, net zoals een virus, liever niet in ons lichaam, ons eigen ecosysteem. Jawel, uit eigenbelang.
